Mars is makkelijk aan de hemel te herkennen. Het enige wat je hoeft te doen is zoeken naar een rode lichtbron. Als je die hebt gevonden weet je bijna zeker dat het om Mars gaat. Maar waarom is Mars rood? Dat vertel ik je in dit artikel.
Waarom is Mars rood?
Op het oppervlak van Mars is veel ijzer aanwezig. Wanneer ijzer oxideert/roest, krijgt het een rode kleur. Dit is wat er ook op Mars is gebeurd. Mars is rood omdat het aanwezige ijzer in contact komt met zuurstof en daardoor roest.
Om dezelfde reden dat Mars rood is, is ook bloed rood en heeft je oude roestende fiets een roodachtige kleur. Maar Mars is niet helemaal rood. Er zijn ook donkere zwarte plekken op Mars te zien. Op deze plekken is simpelweg weinig geoxideerd ijzer te vinden. Als al het ijzer niet zou zijn geroest, zouden we wellicht naar een zwarte planeet aankijken. Dit komt doordat puur ijzer grijs/zwart is.
Verder weten we dat er vroeger water op Mars aanwezig had moeten zijn. Wanneer ijzer in of in de buurt van water is, dan roest het ook. Dit is dus een andere manier hoe het ijzer heeft kunnen roesten.
Als je dichter dichterbij Mars in de buurt komt, zie je dat de rode planeet niet eens echt rood is. Met Marslanders of satellieten die dicht bij de planeet komen, is te zien dat de planeet eerder een butterscotch kleur is.
En dan ligt het ook nog aan de aanwezige mineralen wat de echte kleur is. Sommige plekken zijn bruin, goud of zelfs een beetje groenig afhankelijk van de aanwezige mineralen. Als je vervolgens in de grond gaat boren zie je dat de ondergrond bruin is. De rode planeet heeft dus eigenlijk veel meer kleuren dan die we vanaf de Aarde kunnen zien.
Zonsopgang op Mars
De lucht van de Aarde is blauw, en de Zon is rood. Dit is echter een verkeerd beeld van de Zon. De Zon is eigenlijk een lichtbron die wit licht uitstraalt. Stoffen in de atmosfeer van de Aarde zorgen ervoor dat de lucht blauw wordt. Hierdoor is het blauwe licht uit de Zon ´verdwenen´. Het licht dat overblijft is rood. Daarom zien wij de Zon als een rode/gele stip aan de hemel.
Op Mars is dit omgekeerd. Kleine stofdeeltjes die door de lucht zweven laten blauw licht makkelijk door dan rood licht. De rode kleur wordt hierdoor uit het witte licht van de Zon gefilterd. Er blijft dan een blauwe kleur over. Hierdoor heeft de zon op Mars een blauwe kleur. Je zou op de rode planeet dus naar een mooie blauwe zonsopkomst en ondergang kunnen kijken.
Waarom is er zoveel ijzer op het oppervlak van Mars aanwezig?
Mars is net als de Aarde een rotsachtige planeet. Ze zijn qua aanwezige elementen heel erg met elkaar te vergelijken. Alleen is er op het oppervlak van de Aarde weinig ijzer aanwezig en op het oppervlak van Mars veel ijzer te vinden. Dit heeft allemaal te maken met de vorming van de planeten ongeveer 4,6 miljard jaar geleden.
De temperatuur van het zonnestelsel was tijdens de vorming zo hoog dat alles gesmolten was. Zelfs de planeten waren toentertijd gesmolten. Omdat de Aarde zo zwaar is, is al het ijzer naar de kern gezakt. Mars is echter een stuk lichter dan de Aarde. De kleinere zwaartekracht heeft ervoor gezorgd dat er minder ijzer naar de kern zakte en meer op het oppervlak bleef. Hierdoor kan je veel meer ijzer op het oppervlak van Mars vinden dan op het oppervlak van de Aarde.
Waar kwam de zuurstof op Mars vandaan die de planeet rood maakte?
Net als op de Aarde was er in het begin nauwelijks zuurstof aanwezig. Toch is er een hele hoop zuurstof nodig geweest om heel Mars te laten roesten. Er zijn een aantal theorieën over hoe er zoveel zuurstof zou kunnen zijn ontstaan op Mars.
Water wordt afgebroken door zonlicht
Waar de kern van de Aarde vloeibaar is, is de kern van Mars al vroeg hard geworden. Hierdoor heeft Mars al langere tijd geen magnetisch veld meer. Het vloeibare water dat toen als rivieren door het landschap stroomde, zorgde voor waterdamp in de atmosfeer.
Toen het magnetisch veld verdween, werd de atmosfeer van de planeet gegooid. De beschermlaag voor het oppervlak van Mars is hiermee verdwenen. Het stromende water en de waterdamp werd nu helemaal blootgesteld aan de Zon.
Zonlicht kan water afbreken in waterstof en zuurstof. Over miljarden jaren heen heeft Mars op deze manier al zijn water verloren. De vrijgekomen zuurstof heeft het aanwezige ijzer laten roesten. Maar ook andere stoffen zoals koolstofdioxide kunnen worden afgebroken tot oxidanten zoals zuurstof. Lees hier meer over op Space.com
Zandstormen breken kwarts
Er zijn op Mars hevige (zand)stormen aanwezig die weken lang kunnen aanhouden. Deze stormen breken de rotsen op de planeet. De rotsen bestaan deels uit kwarts. Als deze kwarts breekt, komt er een zuurstofrijk oppervlakte vrij. De hieruit vrijgekomen zuurstof geeft een andere oplossing voor het zuurstof dat het ijzer heeft laten roesten.